Şirketler halka arzlar ile hedef büyütüyor

SERAP SÜRMELİ

Geçtiğimiz yıl 54 şirket halka arz olurken 2024’te şu ana kadar 22 halka arz gerçekleşti. Sene sonuna kadar da sırada bekleyen çok sayıda halka arz var. Halka arz işlemi; düşük maliyetle yüksek finansmana ulaşabilmenin yanı sıra şirketlerin kurumsallaşma ve bilinirliğine de katkı sağlıyor. Uluslararası pazarlarda şirketlerin rekabetçi yapısını güçlendiren halka arz işlemi, yeniden mali kaynak yaratılmasını da sağlıyor. Şirketler, ikincil halka arz işlemi ile kendilerine yeni finansman imkanı da yaratabiliyor. Fiyat avantajı, güven unsuru, yatırım çeşitliliği, risk ve getiri değişkenliği, devamlı ve zamanında bilgilenmek, gözetim, denetim ve izleme ortamında likidite imkânı gibi unsurları halka arzın yatırımcılara sağladığı faydalar olarak sıralayabiliriz. Halka arzın şirketlere ve yatırımcılara sağladığı faydaları konunun uzmanlarına sorduk ve aldığımız yanıtları sizler için derledik. 

“HİSSE SENETLERİ EN İYİ YATIRIM ARAÇLARINDANDIR”

Adnan Menderes Üniversitesi Nazilli İİBF Muhasebe-Finansman Ana Bilim DaIı Başkanı Prof. Dr. Yusuf Kaderli: Şirketlerin halka açılmasının oldukça önemli faydaları bulunmaktadır. Özellikle sermaye artırımı yaparak ve artırdığı sermayesini temsil eden hisse senetlerini halka satarak halka açılan şirketler bu sayede önemli tutarda nakit fonları kasalarına koyarlar. Şirketler kasalarına halka arz vesilesiyle giren bu nakit fonlar ile daha fazla büyümesini sağlayacak önemli yatırım projelerini gerçekleştirebilirler. Bunun yanı sıra borç yükü altında bulunan şirketler halka arzdan gelen nakit fonlar ile bu borçların önemli bir kısmını kapatarak toplam giderler içinde finansman giderlerinin payını azaltabilirler.

Halka açılmanın yukarıda bahsettiğim önemli parasal sonuçları olmakla beraber şirketlere sağladığı bazı yan faydalar da bulunmaktadır. Prestij kazanma, kurumsallaşma, profesyonel yönetim anlayışına geçiş gibi unsurlar bu yan faydaların en önde gelenleridir. Bireylerin halka açık şirketlere yatırım yapmalarının da oldukça önemli faydaları bulunmaktadır. Özellikle trade etmeyen, uzun vadede şirketlere ortak olmak için borsada hisse senedi alan yatırımcılar, doğru şirketin hisse senetlerini almış ise, çok ciddi bir sermaye kazancı elde edebilmektedirler. Bunun yanında, eğer şirket temettü ödeme alışkanlığına sahip ise yatırımcı zaman içinde ciddi bir kar payı geliri elde edebilecektir.

Analiz yöntemlerine bağlı olarak doğru seçilmiş bir şirketin hisse senetlerine yatırım yapıldığı takdirde şirket büyüdükçe onu temsil eden hisse senetlerinin de değeri büyüyecek ve dolayısıyla da bu hisse senetlerini ellerinde bulunduran yatırımcılar servetlerinin büyümesini sağlayacaktır. Nakit kar payını istikrarlı olarak ve giderek daha büyüyen miktarlarda ödeyen şirketlerin hisse senetleri sayesinde de yatırımcılar temettü emekliliği elde edebilecek duruma geleceklerdir. Bu anlamda, halka açık şirketlerin hisse senetleri en iyi yatırım araçlarındandır. 

“SIRADA BEKLEYEN ÇOK SAYIDA HALKA ARZ VAR”

Ahlatcı Yatırım Hazine Müdürü Arda Coşar: 2021 yılında artan halka arzlar hızlanarak devam ediyor. Bilindiği gibi geçtiğimiz yıl 54 adet halka arz işlemi gerçekleşmişti. Bu yıl şu ana kadar 22 adet halka arz işlemine tanık olduk. Ayrıca yapılması planlanan, bekleyen ya da başvuru sürecinde de çok sayıda halka arz var. Faizlerin yüksek seviyelerde ve kredi faizlerinin yüzde 60’lara ulaştığı bir ortamda, halka arzlara ilginin bir süre daha devam etmesi beklenebilir. Ayrıca halka arza hazırlanan bir şirket halka arz öncesine göre daha denetimli daha şeffaf bir yapıya gireceği için halka arza hazırlık yapmakta ve gerekli kriterleri yakalamak için finansallarını ve raporlarını buna göre hazırlamaktadır.

Halka arz sonrası ise, kamuyu aydınlatma prensibi kapsamında muhasebe, raporlama, haber ve verilerin duyurulması daha şeffaf bir patikaya oturmaktadır. Raporlama ve şeffaflık açısından, kurumsal yönetim açısından halka arzların şirketlere olumlu katkısının olduğu söylenebilir. Diğer bir unsurda şirket yönetiminin alacağı kararlar, açıklanan veriler ve haberler şirketin hisse fiyatı üzerinde etki edeceğinden dolayı şirket yönetiminin daha basiretli davranma beklentisidir. Olası kararların şirketin hisse senedi fiyatı üzerinde baskı oluşturacağından ve dolayısı ile kamuoyu baskısı oluşacağından şirket yönetiminin daha basiretli olması gerekmektedir. Ayrıca halka arzla beraber şirket tanınırlığının artması da önemli bir husustur.

Yatırımcı tarafından bakıldığında ise halka arz izahnamesinin okunması gerekmektedir. Halka arza girerken yatırımcılara oransal ya da eşit dağıtım yapılmakta ve yatırımcılara az miktarda hisse verilmektedir. Bu açıdan halka arzlara giriş aşaması çok riskli değildir. Ancak halka arz sonrası arka arkaya tavan serisi yaşamış, çarpanları yükselmiş bir hisseye daha da yükselecek diye yüklü alım yapmak oldukça risklidir ve mağdur yaratabilir. Halka arz edilen ya da yakın bir süre önce halka arz edilmiş nispeten genç ve büyümeye açık şirketlerden bir büyüme portföyü oluşturulabilir. Ancak burada seçici olma ve geniş tabanlı bir çeşitlendirme yapmak çok önemlidir.

“HALKA ARZLAR ŞİRKETİN BÜYÜME VE GELİŞİMİNİ HIZLANDIRIR”

InvestAZ Araştırma Ve Strateji Birim Müdürü Mehmet Bilal Bircan: Büyümek isteyen şirketler için ihtiyaç duydukları kaynaklara dair en önemli araçlardan biri halka açılmaktır. Halka arzlar, şirketlere gerek fon ihtiyacının karşılanması gerek kurumsallaşma açısından önemli katkılar sağlıyor. Fon ihtiyacının karşılanması noktasında, borçlanmanın aksine, halka arzlar, şirkete sabit bir geri ödeme yapmaksızın uzun vadeli cazip finansman imkanı sağlamış olur. Halka arzlar ile elde edilen gelir, şirketlere yeni yatırımların finansmanı için imkan sağlarken şirketin büyüme ve gelişimini de hızlandırır. Kurumsallaşma yönünde ise şirket ömrünün, şirket kurucusu ya da yönetimde söz sahibi bireyin ömrüyle sınırlı kalmayıp, şirket faaliyetlerinin nesilden nesle ve daha başarılı şekilde sürdürülmesine katkı sağlar.

Ek olarak halka arz ile birlikte şirketlerin artan raporlama, denetim ve bilgilendirme zorunlulukları kurumsallaşma sürecini hızlandırmaktadır. Halka arz olmak, şirketler için finansman kaynağı ve kurumsallaşmanın yanı sıra likidite, tanıtım ve bilinirliğin artması, kredibilite, ikincil halka arz ve globalleşme gibi farklı avantajlar da sunmaktadır. Halka arzla birlikte sermaye temini gerçekleştirmiş olan şirketin borç/sermaye yapısında iyileşme olması beklenir. Dolayısıyla halka arzlar, şirketlerin daha güçlü mali yapılara kavuşmalarına ve ilerleyen süreçte düşük maliyetle ve daha kolay borç temin edebilmelerine de imkan tanır.

Bütün bunların yanı sıra şirketler için halka arzların bir başka avantajı artan likidite ve şeffaflık çerçevesinde şirket değerinin artması olduğunu söyleyebiliriz. Halka arzların şirketler kadar yatırımcılar ve makroekonomi için de avantajları söz konusu. Halka arzlar yatırımcılar için fiyat avantajı, güven unsuru, yatırım çeşitliliği ve risk ve getiri çeşitliliği gibi avantajlar sunmaktadır. Makroekonomi perspektifinden ise halka arzlar üretim ve istihdam artışı, kaynakların verimli kullanılmasına katkı sağlanması ve sermayenin tabana yayılması gibi katkılar sağlamaktadır.