İstanbul 8 yıl önce gördüğü zirvenin ardından 60 milyar dolar daraldı. 2020'den bu yana ise pandemi koşulları gereği daralmanın sürmesi bekleniyor
İBB İstanbul Planlama Ajansı "Son Verilerle İstanbul Ekonomisi" raporunu yayınladı. 2019 yılına ait verilerde, son altı-yedi yıllık ekonomik sürecin devam ettiği görüldü. 2020 yılına ait verilerin hepsinde ise COVID-19 krizinin etkili olduğu dikkat çekti. İstanbul ekonomisinde, 2013-2019 yılları arasında 60 milyar dolarlık daralma yaşandı. 2019 yılında kişi başı gelir, 5 bin dolardan fazla düşerek on yıl öncesine geriledi. Pandemi sürecinden en fazla hizmet sektörü etkilendi. Türkiye genelinde olduğu gibi İstanbul’da da istihdam kapasitesi, iki yıldır azaldı. En yüksek enflasyon artışı temel ihtiyaç maddelerinde gerçekleşirken, İstanbulluların alım gücünde ciddi azalma meydana geldi.
Rapora göre İstanbul'da 2013 yılında 20 bin 726 dolar olan kişi başına gelir, 2019 yılında 15 bin 265 dolara gerileyerek yüzde 26 azaldı. 2004 yılına göre ise 5 bin dolar arttı. Fakat mevcut seviye kişi başına gelirde yaklaşık olarak 2009-2010 yılı seviyelerine işaret ediyor.
İstanbul Planlama Ajansı bünyesinde faaliyet gösteren İstanbul İstatistik Ofisi, "Son Verilerle İstanbul Ekonomisi" raporunun 2021yılı birinci çeyrek sonuçlarını yayınladı.
Pandemi, şirket ve sektörel yapıları farklı şekillerde etkiledi. Hizmet sektörünün İstanbul’daki ağırlığı göz önüne alındığında, pandeminin orantısal olarak İstanbul ekonomisini daha fazla etkileme ihtimali ortaya çıktı. Yükselmeye devam eden enflasyon ve karantinalarla düşen gelir, İstanbulluların ekonomisini zorlamaya devam ediyor.
ENFLASYON YÜKSELDİ, ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ Tüketici fiyatları, hem Türkiye genelinde hem de İstanbul’da artmaya devam ediyor. İstanbul’da en çok temel ihtiyaç grubunda yer alan ürünlerin fiyatları arttı. Pandemide esnafın gelirinde yüksek oranda düşüşler meydana geldi. Enflasyon artışı, esnaf gelirlerindeki düşüş ve geniş tabanlı işsizlikteki artış, 2020 yılında, İstanbulluların alım gücünün yüksek oranda azalmasına yol açtı.
İstanbul, 232 milyar dolarlık gayri safi hasılası ile dünyadaki birçok ülkeden daha büyük bir ekonomiye sahip. Son sekiz yıldaki daralmaya rağmen, dönüşmeye devam etse de 2013 ‘ten 2019’a kadar 60 milyar dolara yakın daraldı. 2019 yılında kişi başı gelir, beş bin dolardan fazla düşerek 10 yıl öncesine geriledi.
Nitelikli işgücü gerektiren ve katma değeri daha yüksek olan hizmet sektörü alt alanlarında, İstanbul’un ağırlığı, Türkiye geneline göre daha yüksek durumda. 2005’ten sonra yaratılan istihdam, nitelikli işgücünde ve hizmet sektöründe ağırlıklı olarak yer alıyor. Kadın istihdamı da erkek istihdamına göre İstanbul’da daha hızlı artıyor. Fakat Türkiye genelinde olduğu gibi İstanbul’un da istihdam kapasitesi son iki yıldır düşüyor.
Dünya’da olduğu gibi, İstanbul’da da COVID-19 gençleri, niteliksiz işgücünü, mikro KOBİ’leri ve kayıt dışı çalışanları etkiliyor. Özellikle 20-24 yaş grubundaki işsizlik artışı ve istihdam düşüşü, son bir yılda hızlandı.
Şirket dinamizmi, İstanbul’da, Türkiye ortalamalarına göre daha yüksek. Yıllık olarak kişi başına daha fazla şirket kurulurken, şirketler Türkiye geneline göre daha fazla istihdam yapabilecek büyüklüğe erişebiliyor. 2020 yılında, Pandemi ile birlikte, şirket dinamizm verilerinde Türkiye genelinde hareketlenme gözlendi. İstanbul’da kurulan şirket sayısının en fazla arttığı sektörler inşaat, toptan ve perakende ticaret ve bilgi-iletişim oldu. En fazla şirket kapanması, ağırlıklı olarak hizmet sektöründe gerçekleşti.