BERFİN ÇİPA
Sanatçı Darkfarms'ın Book of Meme (BOME ) token’ı, ön satışını takip eden, 15 ve 17 Mart arasındaki 52 saatte yüzde 45.724 kazandırdı. Her ne kadar bir hafta sonra bu oran gerilemiş olsa da hâlen yüzde 22.000’in üzerinde tutunuyor. Darkfarms'ın bu olağanüstü başarısının ardından, bir dizi sanatçı ve proje kendi Solana şaka coin ön satışlarını başlatarak, günler içinde 150 milyon dolardan fazla para topladı.
Duyurular büyük ölçüde aynı formülü izledi: "Ön satış yayındadır. Katılmak için SOL'u (sözleşme adresi) adresine gönderin. Minimum katılım: 0,5 SOL.” Ve takipçileri, ön satış ve likidite havuzu için milyonlarca SOL'u kendi cüzdanlarına göndermeye teşvik ettiler.
TEK BİR SANATÇI 30 MİLYON DOLAR TOPLADI
Sanatçı Kero (bu onun takma adı), SNAP şaka coin'i için 24 saatten kısa bir sürede 10 milyon dolardan fazla para toplayarak, kripto dünyasının dikkatini çekti. SNAP Cumartesi gecesi geç saatlerde piyasaya sürüldü ve 24 saatte 43 milyon dolarlık bir piyasa değerine ulaştı.
Satoshi'nin Annesi adlı başka bir sanatçı da (elbette bu da bir takma isim), 3 milyon dolar toplayan ve geçtiğimiz pazar günü piyasaya sürülen Nostalji şaka coin’i ön satışıyla hızlı bir şekilde aynı şeyi yaptı ve aniden 6,7 milyon dolarlık bir piyasa değerine ulaştı.
O zamandan beri para barajının kapakları açıldı. Aynı yolu takip eden Trippy Labs, SHROOM token’ını duyurdu ve sınırlı bir ön satışta 3,8 milyon dolar topladı. Redlion'un RED ön satışında 1 milyon dolar, Shakkablood'un SMLE ön satışında ise 696 bin dolar…
Rakamlar açısından belki de en büyük satış öncesi kazanç, SMOLE şaka coin lansmanı için toplanan 30 milyon dolar ile sanatçı Dekadente'ye ait.
ALAY KONUSU OLDU
Piyasaya çıkış hızı göz önüne alındığında, birçok şaka coin lansmanında şaşırtıcı olmayan bir şekilde ciddi teknik sorunlar da yaşandı. SLERF adlı şaka coin'in geliştiricisi, iddiaya göre token’ın likidite havuzunu ve airdrop tahsisini kazara yaktığı için X'te (eski adıyla Twitter) alay konusu oldu.
Pokeee adlı başka bir takma isimli geliştirici, airdrop ve piyasaya sürüldüğünde coin’in fiyatını gören botlarla ilgili sorunlar yaşadıktan sonra 10 milyon dolar toplayan LIKE ön satışında, katılımcılara para iadesi yapmak zorunda kaldı.
Web 3 Ekonomisti Eren Caner yaşananları şu şekilde özetledi; “Solana’nın geçmişine baktığımızda kendi hype’ını yaratabilen bir zincir, her ne kadar birçok sorunla yüzleşse de bunları alt edip üstünden gelebilen bir ağ. Şaka coin rallisinin en dikkat çekici unsuru BONK Coin oldu. Biri çıktı “Hadi bana Solana gönderin ben de şaka coin yapacağım” dedi ve tanesi 200 dolardan 10 bin adet SOL topladı; 2 milyon dolarla token yaratıp yükseliş yaşadı. Bunun üzerine hacmi gören Binance, Gate gibi en büyük kripto borsalarına apar topar bahsi geçen coin girdi. Yüzde binden fazla yükseliş yaşadı 1 buçuk milyar dolarlık piyasa değerine ulaştı. Bununla birlikte bu yolu izleyen dolandırıcılar da tabii ki ortaya çıktı.”
“ŞAKA”NIN DOZU KAÇTI!
Balina alımlarıyla yükselişin kaçınılmaz olduğunu vurgulayan Kripto Para Uzmanı Helin Çelik uyardı; “BONK, Slerf ve Myro Türk yatırımcının ilgisinin kaydığı Solana tabanlı şaka coin’ler arasında yer alıyor. Solana fiyatı ve tabanında bulunan coin’ler yükseliş sırasında da birbirini desteklemiş vaziyette. Fiyat yükseldikçe yatırımcının ilgisi bu coin’lere kaydı. Yanı sıra, balinalar da iş başındaydı. Balina alımlarıyla sosyal medya ilgisi bir araya gelince yükseliş kaçınılmaz oldu. “BOOK OF MEME”nin doğuşuyla entegre edilen bir furya bu. Bir X kullanıcısı cüzdan paylaşarak kullanıcıların adrese SOL göndermesini ve bunun karşılığında göndericiye BOME transfer edileceğini açıkladı. Dakikalar içerisinde binlerce Solana bahsi geçen cüzdana transfer edildi. Bunu bir ön satış yöntemi olarak kullandılar ve BOME bu şekilde doğmuş oldu. BOME ilk başka merkeziyetsiz borsalarda listeleniyordu, ancak ilgi düzeyinin giderek artması sebebiyle merkezi borsalardan da listeleme talebi geldi. Kısa zamanda 1,5 milyar dolara ulaşan piyasa hacmi sonucunda 1SOL oranında yatırım yapan kişiler parasını 4’e katladı. Ancak, bu her projede geçerli olacak bir durum değil. BOME gibi daha sonra hayata geçmeye çalışan ve merkeziyetsiz borsalarda listelenen bazı coin’ler dakikalar içerisinde sıfırlandı. Projelerin çoğu maalesef aldatmacayla sonuçlanıyor.”
ŞAKA TARİKATI İŞ BAŞINDA
CoinTR Araştırma Departmanı spekülatif trendlere karşı temkinli yaklaşmakta fayda olduğunu belirtti; “Bu tür trendleri başlatan kişiler genellikle, büyük yatırımcıların desteğini alıyorlar ve kısa sürede ilgi çekmeyi başarıyorlar. Ancak, bu trendlerin altında yatan riskler göz ardı edilmemelidir. Bazı durumlarda, yatırımcılar yüksek miktarda yatırım yaparak kendilerini riske ediyorlar. Trendi başlatan kişiler de bazen topladıkları fonlarla ortadan kaybolabiliyorlar. Bu, token’lar henüz piyasaya sürülmeden veya likidite çekildikten sonra gerçekleşebiliyor. Çoğu durumda, bu tür projelerin değeri beklenenin çok altında kalıyor ve az sayıda proje ciddi bir değer kazanıyor. Bu ekosistemdeki “Cüzdanıma SOL Gönder” gibi trendlerin bir tuzağa dönüşebileceğini söylemek mümkündür. Yatırımcıların, bu tür trendlere katılım sağlarken çok dikkatli olmaları ve araştırma yapmalarını öneriyoruz. Özellikle, bu tür trendlerin başarısının büyük oranda şansa dayandığını ve benzer yöntemleri deneyen birçok yeni projenin, yatırımcıları yüksek miktarda kayıplara uğratabileceğini unutmamak gerekir. Kripto para piyasasında yatırım yaparken, özellikle bu tür geçici ve spekülatif trendlere karşı temkinli yaklaşmak, uzun vadede daha sağlıklı kararlar almanıza yardımcı olabilir.”
SLERF PROJESİNDE KAFA KARIŞTIRAN YAKIM
Aynı yöntemi deneyen projelerden biri de SLERF oldu. Çok zaman geçmeden “yanlışlıkla” 10 milyon dolarlık SOL’un yakıldığı ortaya çıkması da büyük yankı uyandırdı. Çelik; “Ön satış için toplanan SOL karşılığında yapılan transferlerin bir örneği aslında bu proje. SLERF ekibi topladıkları 10 milyon dolarlık SOL’u yanlışlıkla yaktıklarını dile getirdi. Bu kapsamda yapılacak hiçbir şey olmadığını ekleyerek, göndericilere henüz coin transferi yapılmadı. Toplanan token’lar aynı likidite havuzunda tutulmuş ve yanlışlıkla yakılmış. Yakılan coin’lerin geri getirilmesi mümkün değil. 10 milyon dolarlık Solana piyasadan silinmiş oldu, ancak bu büyük bir skandal olarak kayda geçti. Özürle geçiştirilebilecek bir konu olduğunu düşünmüyorum. Bu tarz dikkatsizlikler ya da dikkatsizlik arkasına sığınılmış eylemler, yatırımcıya ve ekosisteme zarar veriyor. Kişi kendini dolandırıcı olarak etiketlenmekten kurtarmak için bazı hamleler yapacağını duyurdu. S SLERF yatırımcısı şu an bu hamleleri bekliyor. Umarım bir karşılık bulur” dedi.
Caner ise; “SLERF, BONK yolunda gitmek isteyen bir proje. Farkı şu oldu; token borsaya girmeden önce sahipliğini iptal etti, projeyi yapan kişi. Token’ları dağıtmadan borsaya soktu. Önce token dağıtması daha iyi olurdu. Sonra token’lar dağıtılıp emin olmadan sahipliğini kaldırdı. Böylelikle token’lar yandığında müdahale hakkı olmadı. Bazı komplo teorileri de var; kimse satamadığında borsaya girdiği zaman tek gidecek yol yükseliş olacak. Bunu bilen balinalar ve yatırımcılar tek yol yükseliş, erkenden alayım diyerek, para kazanmasına fırsat sağlamış olabilirler. Tabii bu bir teori…” şeklinde konuştu.
GRAFİK NE SÖYLÜYOR?
Çelik: Yükselen kanal içerisinde fiyatlanan SOL/USDT Fed faiz kararı öncesi kanal direncinde satış baskısıyla karşılaşarak 162 seviyelerine kadar geri çekildi. Küresel piyasalardaki risk iştahının yeniden artmasıyla bölgeden çekiç formasyonuyla toparlanan parite konsolide olma çabasında. 200 direncini kırmak için momentum yakalayabilirse, yeni tepeler görmemiz mümkün. Bu durumda 210-223 bandı kritik bariyer olarak takip edilebilir. Olası bir düşüşte ise 162 desteğine kadar olan gevşemeyi normal karşılayabiliriz. 162 desteği 4 saatlik grafikte 100MA’ya denk geliyor. 100MA’yı belirleyici destek bölgesi olarak kabul edersek, buradan negatif ayrışması satışları derinleştirme ihtimalini ortaya koyarken, bölgeden tepki alarak dönmesi long pozisyonların hacmini artıracaktır.
Caner: 7 Kasım 2022’den başlayıp Ekim 2023’e kadar 1 yıllık periyotta çok ciddi bir simetrik üçgene girdi. Sonrasında simetrik üçgenden ciddi bir yükselişle çıktı. 23 dolar civarına yükseldi ve 117 dolardan başlayıp, 220’lere giden noktada yükselen bir takoz çizdi. Dirençten döndü ve 160 dolar üzerinde tutunmaya çalışıyor. Burada tutunduğu halde tekrardan yukarı gitme potansiyeli var. Hem Solana hem BTC Fed’den kaynaklı bir geri çekilme yaşadık. Aslında kriptoların düşüşü değil, doların yükselişi yaşandı. Destek noktası şu an 160 doların biraz altında, 133 dolar bölgesini görüyoruz. Yukarı denediğinde 170 dolar direnç olacak hemen arkasından da 211 dolarlar tekrar bir tepe noktası olabilir.
BALİNA AKTİVİTESİ NE DURUMDA?
CoinTR Araştırma: Solana ekosisteminde, özellikle şaka coin hype'ı öncesinde, dikkat çekici balina aktiviteleri gözlemlendi. İlk etapta ufak ama belirgin balina alımlarıyla başlayan bu aktivite, şaka coin ilgisinin artmasıyla birlikte daha da yoğunlaştı. Ancak Solana'nın fiyatı 195 dolarlık direnci aştıktan sonra balinaların yavaş yavaş satış yapmaya başladıklarını ve fiyatın bu seviyeye kadar gerilediğini gördük. Balinaların çoğu elindeki SOL'ları tutmaya devam etse de ciddi miktarda kâr realizasyonu da gerçekleştirdiler.
YATIRIMCI NELERE DİKKAT ETMELİ?
Çelik: Şaka coin’lerle gelen yükseliş serisi ve kolay para kazanma dürtüsü yatırımcılara yanlış kararlar aldırabiliyor. Altcoin’lerin performansı ralli sırasında göz dolduruyor; bunu kabul etmek lazım. Ancak, yatırımcı ilgisinden faydalanmak isteyen kişi ya da kurumlar ilginin yüksek olduğu dönemlerde iş başına geçiyor. Yatırımcı yeni çıkan ve henüz kitlesi oturmamış şaka coin’lere karşı mesafesini iyi ayarlamalı. Mutlaka bir sepet ve bir hedef oluşturulmalı. Hafta içerisinde yaşadığımız düşüş ve yükseliş serisi bize küresel finansal piyasaları ve etkileyebilecek makro verileri takip etmeyi bırakmamamızı gösterdi. Trenin gittiği yönde gitmek, aksi yönde ısrarcı olmamakta fayda var. Bunu genel kural olarak kabul edip, önümüzdeki aylarda yaşanabilecek olan fiyat hareketlerine karşı açık olmalıyız.
Caner: Bilinmeyen cüzdanlara para gönderilmesini asla tavsiye etmem. Bilmediği cüzdanlara coin gönderildiğinde en az sorun yaşayacağınız şey paranız kaybetmek olur. Çünkü daha büyük tehlikeler karşınıza çıkabilir. Örneğin adınız terör finansmanında geçebilir; çünkü o cüzdanın ne için kullanıldığını, geçmiş işlemlerinin ne olduğunu bilemezsiniz. Çok ve hızlı kazanma hırsını da tehlikeli buluyorum. Örneğin bütçenizin hepsini bir coin’e yatırdınız ve coin de 10x yaptı. Bu kriptoda başarılı bir trader olduğunuz anlamına gelmez. Aynı kazancı casino’da da elde edebilirsiniz. Bu sizin kumarda başarılı olduğunuzu da göstermez. Bu işi kumara çevirmemek lazım…
CoinTR Araştırma Departmanı: Yatırımcıların şaka coin’lere yaklaşımında temel prensip, yüksek risk ve belirsizlik faktörlerini göz önünde bulundurmak olmalıdır. Şaka coin yatırımı yapmak çok risklidir. Çünkü piyasada çok fazla var ve yeni bir şaka coin’in popüler olup değer kazanması çok zor bir ihtimaldir. Bu coin’ler genellikle sağlam bir temele sahip olmadığı için heyecanın geçmesiyle birlikte değerlerinde sert düşüşler olabilir. Dolayısıyla yatırım alırken riskinizi iyi yönetmeniz gerekir.