BERFİN ÇİPA
Bitcoin yarılanma (halving) döngüsünün dördüncü örneğinin Cumartesi günü veya birkaç gün içinde gerçekleşmesi bekleniyor. Önceki üç yarılanmada olduğu gibi bu kez de yarılanma sonrasında hareket edecek tek şeyin kriptonun fiyatı olacağı tahmin ediliyor. Yarılanma sonrasında Bitcoin fiyatlarının nasıl davranacağına dair sınırlı da olsa bir bilgi var: Bitcoin, 2012 yarılanmasından sonraki 12 ayda yüzde 8.069, 2016 yarılanmasından sonra yüzde 283 ve 2020 yarılanmasından sonra yüzde 556 arttı. Her ne kadar bu verilerin tek başına Bitcoin’de yeni bir yükselişin habercisi olamayacağını savunanlar olsa da, kriptonun göz ardı edilemeyecek bir piyasa performansı sergilediği de ortada.
Bitcoin, geçen ay kaydedilen ve tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 73.768 doların yaklaşık yüzde 17 altında; İran'ın İsrail'e drone saldırısı başlatmasıyla geçtiğimiz cumartesi günkü ani yüzde 10'luk çöküş, rallinin kırılgan doğasını örnekliyor. Yine de Çarşamba günkü token başına 61.000 dolarlık fiyatı, 2020 yarılanmasındakinin kabaca 7 katı, 2016'daki seviyesinin 90 katı ve 2012'deki fiyatının 4.000 katı.
Ancak bu yarılanmayı diğerlerinden ayıran önemli bir fark daha var: Ocak ayında milyarlarca dolarlık kripto paranın kilidini açan spot Bitcoin borsa yatırım fonlarının onayı; yeni sermayeyi Bitcoin'e aktardı. Şu anda piyasada 19 ila 20 milyon arasında Bitcoin var ve yarılanmalar bu sayısı en fazla 21 milyon adetle sınırlanacak şekilde tasarlandı. Özetle, madencilerin artık herkese yetecek kadar Bitcoin üretmenin imkânı yok.
“FİYATA HEMEN YANSIMASINI BEKLEMİYORUM”
Bitcoin’in her şeye rağmen arz azaltmasının önemine dikkat çeken Kripto Para Uzmanı Ozan Kara; “Yarılanma ile Bitcoin arzı azalacak. Bunun o gün fiyata yansımasını beklemiyorum. Çünkü bu bilinen ve fiyatlanan bir gelişme. Ama medyada yarılanma dönemi Bitcoin haberlerinin çıkması önemli. Çünkü geleneksel piyasanın yaşamadığı bir durum söz konusu: Arzı sabit bir varlığın, zaman ile arzının azaltılması. Her 4 senede bir Bitcoin arzındaki artış hızı azalıyor. Bitcoin fiyatına bakmadan, madencilerin zorluk durumlarını değerlendirmeden, önceden yazılmış kural seti uygulanıyor. Bütün ülkelerin merkez bankaları ekonomi sıkışınca arzı artırıyorlar. Enflasyon artınca da arzı azaltmaya çalışıyorlar. Bunun aslında orta ve düşük gelirliden alınan bir vergi olduğu gerçeği söz konusu. Bitcoin’in her şeye rağmen arzının azaltılması ve bunun 4 senede bir gündeme gelmesi, işin felsefesi açısından çok değerli. “Code is law” çalışmaya devam ediyor” dedi.
Kripto Para Uzmanı Helin Çelik’in değerlendirmesi ise şu şekilde; “Bitcoin, 2008 Finansal Krizi’nin ardından alternatif para birimi olarak düşünülüp, üretilen bir kripto para birimi. Dolayısıyla yapısının savaştan, politikadan ve enflasyondan etkilenmemesi gerekiyordu. Bu mantıkla, 21 milyon adetle sınırlı bir varlık olarak tasarlandı. Tabanında blockchain teknolojisi tercih edildi ve madencilikle işlevsel hâle getirildi. Sistemde bulunan tüm BTC’lerin aynı anda piyasaya sürülmemesi ve belirli zamanlarda çıkartılması için sistem tasarlandı. Yarılanma süreci o yüzden özellikle BTC için çok kıymetli. İlk yarılanma 2012 yılında gerçekleşti ve o zamandan bu yana 4’er yıllık periyotlarda geldiğimiz nokta 50 BTC’den 3,125 BTC’ye inen madenci ödülü oldu. Giderek kısıtlanan bir arz mekanizması var. Lider kripto para birimi Bitcoin’in yarılanma sürecine girmesi ve kazılan blok başına alınan ödülün 3,125 adet BTC’ye düşmesi kripto para piyasasında heyecan yarattı. Bu sefer piyasa Fed faiz indirimlerine ve Orta Doğu’daki gerilimin ışığında yarılanma sürecini yaşadı. Piyasada stres yaratan bu iki haberin dışında spot Bitcoin ETF’lerinin onaylanmış olması, süreç içerisinde fiyatlara hızlı etki edebilecek bir hareket yaratabilir. Genelde yarılanma döneminde göze çarpan belli başlı davranışlar olur. Yarılanma sonrasına hazırlanmak için ekipman yenilemek durumunda kalan madencilerin BTC satışları ve beklentiyi satın alan yatırımcıların pozisyonunu artırması söz konusudur. Yarılanmadan önce piyasa beklentiyi alır ve fiyatlar yukarı gitmeye başlar. Son haftaya kadar bu sürecin iyi yürütüldüğünü düşünüyorum, ancak bu hafta küresel ölçekte risklerin ve belirsizliklerin artması fiyatları baskıladı. Tarihsel olarak yarılanmadan sonra bir yıl içerisinde yükseliş serisinin yaşandığını görüyoruz.”
“ARZ SIKIŞIKLIĞI FİYAT BASKISINI ARTIRABİLİR”
Bybit Kurumsal İlişkiler Müdürü Hao Yang; “Yarılanma, üretimi yarı yarıya azaltacaktır, ancak BTC'nin büyük kamyonu zaten çıkarılmıştır. Tarihsel olarak, yarılanma sonrası zamanları kısa vadeli yukarı yönlü ivme takip eder, ancak tarih tekerleme yapar, kendini tamamen tekrar etmez. Dahası, merkezi borsalarda mevcut Bitcoin arzında önemli bir daralma beklentisi var. Bitcoin Spot ETF'lerine günlük tahmini 500 milyon dolarlık girişle birlikte, borsalardan her gün yaklaşık 7.142 Bitcoin çekilmesi bekleniyor. Bu durum, yarılanma olayından sonraki yaklaşık dokuz ay içinde bu borsalarda kalan tüm Bitcoin rezervlerini tüketebilir. Bu arz sıkışıklığı, fiyat baskısının artmasına ve daha nadir bir varlık hâline gelen Bitcoin'e yönelik piyasa ilgisinin artmasına yol açabilir” yorumunu yaptı.
HALVING’İN ARDINDAN MADENCİLER NE YAPACAK?
Kara: Madencilerin ana geliri Bitcoin ödülü. Bunun yarıya inmesi madencilerin gelirinin azalacağı anlamına geliyor. Gideri ise Bitcoin ağının zorluk derecesi. Zorluk derecesi artıkça harcanan elektrik miktarı da artıyor. Bitcoin fiyatından daha stabil bir şekilde yükselen bir şey var ise o da zorluk derecesi. Yarılanma sonrası gelirlerin azalması ile 60 bin dolar üzerinde madenciler kâr ettiklerini söyleyebiliriz. Tabii, bu ülkelere ve makinelere göre değişiklik gösteriyor. Daha eski teknoloji makinelerde ise 90 bin doların altında madencilerin zarar edeceği hesaplanıyor. Bu durumda eski makinelerin piyasadan çekilmesi, bununla birlikte zorluk derecesinin düşmesi bekleniyor. Bitcoin’in temel felsefesinde de bu var zaten. Ama ben geçtiğimiz yarılanma dönemleri gibi Bitcoin fiyatından 1 yıl içinde en az üç kat artış bekliyorum. İkinci yarılanma sonrası bir yıl içinde yüzde 283, 3üncü yarılanma sonrası ise yüzde 556 artış gerçekleştirdiğini görüyoruz. Bunun bu dönemde devam etmesini bekliyorum. Bu da madencilerin kârlılığını artıracaktır.
GRAFİK NE SÖYLÜYOR?
Çelik: Geçtiğimiz hafta İran’ın İsrail’e SİHA’larla saldırıya geçmesi bölgesel krizin büyümesi endişesiyle riskli varlıklara satış getirdi. Yatırımcı, altına olan talebini artırırken, Bitcoin ve altcoin’lerden çıkış yaptı. Hafta sonuna denk geldiği için buradaki en sert hareketler kripto para birimlerinde görüldü. Takip eden günlerde, risklerin azalmasıyla kayıplarını bir nebze de olsa telafi eden bir piyasa vardı karşımızda. Bitcoin, 60.500 desteğinden 66.000 seviyesine kadar ivme kazanmıştı. Burada yine hem yarılanma heyecanı, hem de ABD’nin orta yolu bulma çabası etkili oldu. Ancak, hafta ortasında Powell’ın enflasyon konusunda beklenilen ilerlemenin kaydedilemediğini açıklaması, yüksek enflasyonun devam ettiği sürece Fed’in mevcut durumunu koruyacağının altını çizmesi, piyasaya yeniden satış baskısı getirdi. Bu gelişmelere ek olarak, özellikle altcoin’lerde piyasa yapıcılığını üstlenen bazı kurumların satışların derinleşmesinde rolünün olduğu da konuşulan konular arasında yer alıyor.
Hafta içerisinde yaşanan negatif gelişmeler BTCUSDT paritesinde minör düşüş trendinin oluşmasına neden oldu. Günlük ve haftalık grafikte ise güçlü bir yükselen trend var. Yani, ana trend yukarı olsa da yükselişin devamlılığı için minör düşen trendin yukarı yönlü kırılmasını beklememiz lazım. Bu noktada, 64.600 seviyelerinin takibi ön planda. Bu direnç kırılırsa yükselişin devamı gelebilir. Trendden pozitif ayrışma yaşanmadığı sürece gelen alışlar sınırlı kalma eğiliminde olacaktır. Kısa vade yatırımcıları 4 saatlik grafikte fiyatlamaları monitör edebilir. Uzun vade yatırımcısı ise geri çekilmelere rağmen haftalık grafikte bozulmayan çanak formasyonunu takip edebilir.
ETHUSDT günlük grafikte yükselen trend içerisinde fiyatlanıyor. Hâlihazırda yaşanan gerileme eğilimi pariteyi trend desteğine çekmiş durumda. Trend desteğinden gelebilecek toparlanma 3.485 seviyelerine kadar devam edebilir. Bu direnç aynı zamanda düşen kanalın üst bandına geliyor. Bu kanaldan pozitif ayrışmadığı sürece kanal desteğine doğru hareketlilik yaşanabilir. Destekler alım fırsatı olarak görülebilir. Kısa dönem yatırımcıları düşen kanal içerisinde al-sat yapma imkânı bulabilir. Orta uzun vade düşünen yatırımcı ise önümüzdeki günlerde trend desteğinden toparlanma gelip gelmeyeceğini takip ederek yatırım kararını verebilir.
Kara: 5 negatif durumun üst üste gelmesi ile Bitcoin’de satışı gördük. Bunların en başında İran-İsrail savaşı veya çatışması var. Bitcoin, dijital altın diye nitelendirilse de hâlâ riskli varlıklar sınıfında. Yani bir çeşit Tesla hissesi gibi hareket ediyor ve bu durumdan kurtulması gerekiyor. Bitcoin, güvenli liman olmalı. Düşüşteki ikinci neden ise Amerika’daki vergi ödemeleri: Her yıl Amerikalıların vergi ödemelerinden önce Bitcoin’lerini nakde döndürdükleri biliniyor. Tek başına bu satışı açıklamasa da diğer nedenler arasında önemli bir sırada. Üçüncü neden her yarılanma öncesi yaşanan Bitcoin satış hareketi. Bu hareket yarılanma yaklaştıkça birçok araştırmacı tarafından bekleniyordu. Bu dönemsel harekete diğer gelişmeler destek olmuş gibi duruyor. Dördüncü neden ise azalan Bitcoin ETF satışları. Bitcoin ETF satışlarında ciddi bir azalış var. Bazı günler Grayscale’den çıkışların artması ile negatife dönen yeni ETF satışlarındaki azalış düşüşü tetiklemese de engel olamamış gibi duruyor. Beşinci ve bu düşüşün bu kadar derin olmasının en büyük nedeni artan kaldıraçlı pozisyonlar. Bu pozisyonlar ile 2 milyar dolar Bitcoin likidite oldu. Ufak düşüşler artan kaldıraç ile derin geri çekilmelere neden olabiliyor.
Yang: Bitcoin ve Ether fiyatlarındaki düşüş, enflasyon ve faiz oranları gibi daha geniş ekonomik baskılarla ve Orta Doğu'daki son olayların etkisiyle ilişkilidir. İleriye dönük olarak, fiyat değer kaybı bağlamında Bitcoin'i uygun bir yatırım olarak gören kurumsal paranın sürekli akışından etkilenen fiyat toparlanmasını bekliyoruz.
“ALTCOINLER İSTENEN PERFORMANSI GÖSTEREMİYOR”
BTC ETF onayından bu yana altcoin yatırımcısı sabırla gündemin Bitcoin’den kayıp altcoin’lere geçmesini ve altcoin’lerde de yukarı yönlü ivmenin başlamasını bekliyor. Kara’ya göre boğa döneminde de altcoin’lerden istenen performans gelmeyebilir; “Bu yükseliş döneminde, geçmişten farklı olarak iki durum söz konusu. Bunların başında artan yeni coin arzı var. Blokzincir teknolojisinin gelişmesi ile yeni ürünler çıkıyor ve bu ürünler piyasaya token sürerek, kendilerini fonluyor. Günlük 200 milyon dolarlık kilit açılımı gerçekleşiyor. Bu durum Bitcoin arz artışının aksine bir durum ve altcoin’ler yükselişe geçse de istenen performansları gösteremiyor. Bu yüzden ben bu boğa döneminde altcoin’lere daha mesafeliyim. Ancak geleneksel finansın avcunu kaşındıran çok değerli bir gelişme var o da RWA’lar (Real World Asset Tokenization). Blackrock’un bu alana ufak da olsa girmesi gelecek açısından bize ipucu veriyor. Ancak bunun hangi token’a nasıl yansıyacağını bilemiyoruz. Bu blokzincirlerden en önemlisi Avalanche olarak görünüyor. Ancak Avalanche’ın bu alandaki gelişimi AVAX token fiyatına spekülasyon harici yansımayacak. Elbette bu bir örnek ve diğer kripto paralar için de benzer bir durum söz konusu.”
YATIRIMCI NELERE DİKKAT ETMELİ?
Çelik: Yarılanma sürecinin etkilerini bugünden yarına görmemiz mümkün değil. Piyasada yaşanabilecek yükseliş serisi zaman içerisinde riskler ve belirsizliklerin minimize edildiği sırada olacaktır. Yatırımcı arz şoku yaşanacak düşüncesiyle tüm parasıyla şimdiden tam kapasite alış yapmamalı. Bitcoin dominance oranının neredeyse tarihi seviyelerde olması sebebiyle altcoin’lerde alım fırsatları yakalanabilir. Altcoin tercih ederken projesiyle ön planda olan coin’lerin tercih edilmesinde fayda var. Şaka coin’ler ve hacmi zayıf olan altcoin’lerde kesinlikle kaldıraç kullanılmamalı. Sepet yaparken mutlaka majör kriptolardan eklenmeli. Trendin yukarı olduğu durumlarda panik satışları yapmaktan kaçınmalı. Sadece sektörel haberler değil ekonomik takvim ve küresel gelişmeler de bu süreçte yakından izlenmeli.
Kara: Yarılanma günü fiyat hareketi beklemiyorum. Ortada bir “sell the news” durumu yok. Ancak Bitcoin fiyatı önceki yarılanma sonrası hareketleri yapmasının beklenmesi kaldıraç işlemleri artırmış durumda. Bu durum ani geri çekilmelere neden olabiliyor. Ben kaldıraçlı işlemlerden uzak durmalarını ve uzun süreli yatırım olarak ellerindeki Bitcoin’e sahip çıkmalarını önerebilirim.