BERFİN ÇİPA
Bitcoin meraklıları şimdi, tarihsel olarak yüksek fiyatlara denk gelen yarılanma (halving) aktivitesine bir ay kala; kriptonun fiyatının daha da artmaya hazır olduğuna inanıyor. Ancak, yarılanmanın fiyat artışına neden olduğuna dair hâlâ çok az kanıt var.
Bir hatırlatma: Bitcoin yarılanması yalnızca yeni Bitcoin’lerin basılma hızını etkiler ve dolaşımdaki mevcut token’ların miktarını değiştirmez. 21 milyon. Bu, olabilecek maksimum Bitcoin arzıdır. Hâlihazırda dolaşımda bulunan Bitcoin sayısı 19 milyondan fazla. Özetle, yarılanmanın yaklaşık dört yılda bir devam edeceği varsayılırsa, Bitcoin 2140 yılına kadar basılmaya devam edecek.
3 MİLYONERE SADECE 1 BTC DÜŞÜYOR
Projenin mimarı aslında bu çok kullanışlı iki aparatı; yani arz sınırı ve yarılanma (halving) aktivitesini, geleneksel para birimlerinde sıklıkla görülen enflasyonu frenleyecek bir mekanizma olarak tasarladı. Ancak bir süredir, balina (milyoner) üretme çiftliği olarak da kullanılıyor. Paris merkezli Kaiko'nun takip ettiği verilere göre, şimdilerde her gün 1.500 yeni milyoner cüzdanı (1 milyon dolar ve üstü değerinde Bitcoin içeren) oluşturuluyor. Ve bu balinaların beslenmesi gerekiyor. Ancak daha kritik veri ise, geçen yılın verilerine göre dünyada 59,4 milyon dolar milyoneri var. Yani bugünkü rakamlarla üç milyonere ancak 1 Bitcoin düşüyor.
Geçmişte, 2012, 2016 ve 2020'de üç Bitcoin yarılanması gerçekleşti. Blok madenciliği ödülü 50 bitcoin'den başlayıp, tekrar tekrar 25, 12,5 ve 6,25’e kadar geriledi. Bir ay sonra ise 3,25’e düşecek. Verilen mesaj aslında çok net: Güçlü bilgisayarlardan oluşan kümelere dayanan Bitcoin madenciliği, yarılanmadan sonra neredeyse kesinlikle değişecek; çünkü aynı miktarda Bitcoin kazanmak için iki kat daha fazla enerji ve kaynağa ihtiyaç duyulacak. Bu faturanın fiyatlara yansıması kaçınılmaz; daha önemlisi Bitcoin’in adil değeri ne?
ARZ TALEP DENGESİ BOZULDU
Kripto Teknik Kurucusu Oytun Es yükseliş için bir neden seç desen “ETF onayı” derdim dedi ve ekledi; “Şu an Bitcoin tahtasında büyük oranda bir arz talep dengesizliği söz konusu. Bunun nedeni de BTC ETF’lerine talebin çok olması. Bitcoin arzı bu talebi karşılamıyor ve BTC tarafında yukarı yönlü hareket devam ediyor. Bu arz talep dengesizliği daha da bozularak ilerleyecek. Çünkü önümüzdeki süreçte yarılanma var. Bu da BTC’nin arzı yarı yarıya azalacak demek. ETF’lerle ilgili haber akışları da devam edecek, örneğin şirketler artık farklı fonlara ETF’leri dâhil etmek istiyorlar. Diğer ülkelerde de BTC ETF’i gündem hâline geldi.” Kripto Para Fenomeni Lord of Crypto da; “BTC yarılanma ile beraber bu zirveyi zaten kıracaktı, ABD’deki spot onayı zirve yolculuğunu bir miktar erkene çekmiş oldu” şeklinde konuştu.
“BAHARIN İLK SİNAYLİNİ SEC VERMİŞTİ”
Kripto Para Uzmanı Ozan Kara, SEC’e işaret ederek; “Baharın ilk sinyali SEC’nin Grayscale Bitcoin spot ETF başvurusunu reddetme davasının Grayscale lehine sonuçlanmasıyla geldi. Bu gelişme sonrası ‘SEC kriptoları regüle edecek’ korkusu baskılandı ve “Bitcoin hariç diğerleri” söylemi doğdu. Ancak bu gelişme Bitcoin’in fiyatının artması için yeterli değildi. Grayscale zaten 20 milyar doların üzerinde büyüklüğe sahipti. Hatta aradaki premiumdan dolayı çıkamayan yatırımcılar, arbitrajın bitmesi ile BTC’lerini satıp piyasadan çıkabilirlerdi. Asıl fiyat hareketi, dev yatırım kurumu BlackRock’un ETF başvurusu ile filizlendi diyebiliriz. Her şey çok hızlı gelişmiş gibi gözükse de BlackRock kripto para alım satım işlemleri için bundan 3 sene önce bir ilan çıkmıştı. Peki, BlackRock neden bu spot ETF başvurusunu yaptı? Diğer 10 kurum neden spot ETF başvurusunda bulundu. İşin özünde tabii ki para kazanmak yatıyor. Grayscale fon büyüklüğü SPX ve GOLD ETF’lerine nazaran küçük olsa da en çok getiri üreten fonlardan biriydi. BlackRock’ın ise yatırımcılarına yeni yatırım imkânları vererek, bu pastadan pay almak dışında bir gayesi olduğunu düşünmüyorum. Ama BlackRock, ARK ve diğer fonlar daha önce BTC almaya cesaret edememiş yatırımcıları piyasaya çekti. ETF başvurusunun onay ihtimali artıkça fiyatlara yansıdı. Ne kadar para getirecekler bilinmezliği de fon girişlerinin rekor kırması ile giderilmiş oldu. Yeni yatırımcıların Bitcoin’e ilgisi beklenenden daha fazla oldu” dedi.
BOĞA GELDİ AMA…
Malum sorular: Boğa geldi mi? Gelecek mi? Boğada mıyız? Sosyal medyayı şöyle bir taradığınızda bu ve benzeri soruların birçok yatırımcının aklından geçtiğini görürsünüz. Uzmanlara bu konuyu yönelttiğimde boğa geldi ama kimin boğası geldiğine dikkat etmek gerek dediler. Kara; “Boğa geldi ama bu kimin boğası ona bakmak gerek. Bitcoin ve diğer yüksek marketcape sahip kripto paralar yükseliş yakalarken, daha düşük marketcapli coin’lerde bu hareketi göremedik. Ara ara yüksek fiyatlamalar olsa da her attığımız taşla kuş vurabildiğimiz 2020 sezonundan uzağız. Evet, ortada bir boğa var ama bu Bitcoin boğası. Eski yatırımcıların beklediği altcoin’ler boğasının geldiğini düşünmüyorum. Bitcoin ATH rekorunu kırarken, altcoin’ler ATH’den hala uzaktalar” derken Lord of Crypto da altcoin’lere dikkat çekti; “Boğa geldi diyebiliriz çünkü BTC fiyatı tüm zamanların zirvesinde. Ancak şu an daha çok bir Bitcoin boğası izliyoruz. Altcoin’lerdeki asıl yükselişin BTC buradan 2-3x yapıp yatay seyretmeye başladıktan sonra yaşanmasını bekliyorum. Ki bu da aynı zamanda mayıs ayındaki ETH ETF onayı tarihine de yakın bir tarih olur diyebiliriz.” Es ise son noktayı şu sözlerle koydu; “İnanmayan varsa şu saatten sonra da inanmasınlar. İnsanları ikna etmekle uğraşacak vakit değil bu vakitler.”
ETFLERDE DİKKAT ÇEKEN GRAFİK
Kara: Grafik her şeyi çok net gösteriyor. Bitcoin fiyatı altında ETF girişlerinin tam birer sütun gibi durduğunu görüyoruz. Burada girişler kadar çıkışlar da önemli. Grayscale’de yaşanan bu çıkışların diğer ETF’lere girdiğini görmek değerli. Bunun bu şekilde devam etmesini beklemek çok iyimser olur. Ama net girişlerin pozitif devam etmesi BTC’nin 100k hedefine adım adım gideceğini gösterir.
Es: Yıllık 100 milyar dolar bir beklenti vardı hacim olarak. Fakat kümülatif anlamda hâlihazırda iki ayda BTC zaten bu rakama ulaşmış durumda. Beklenin ötesinde Bitcoin’e talep var. İnsanlar BTC’nin felsefesini daha iyi anlamaya başladı. Dünyada maksimum oranda Bitcoin çıkartıldığında 21 milyon adet BTC olacak. Bunun da 4-5 milyonu kayıp olarak tahmin ediliyor. Yani yaklaşık 16 milyon adet BTC olacak bu çok kıymetli bir şey. Dünyadaki her dolar milyonerine 1 Bitcoin düşmüyor mesela. BTC’nin büyük bir kısmı erken yatırımcılar tarafından kapılmış durumda. Öte yandan Bitcoin balinaları elinde yüksek miktarda BTC tutuyor. Böyle hesapladığınızda piyasada çok fazla BTC olmadığını görüyorsunuz. Dolayısıyla talep arttığı zaman da fiyat yukarıya sert yükseliyor. Bu da bize Bitcoin’in adil değerinden uzakta olduğumuzu gösteriyor. Şu fiyatlamalar bile çok ucuz kalıyor. Bence ETF’lerin performansı bundan sonra artarak devam edecek.
SEPET YAPARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Lord of Crypto: Yeni giren yatırımcının şu ana kadar yükselişini görece az yaşamış coinlere yönelmesi daha sağlıklı olur. Trendlere uyum sağlamak lazım. Şu an bir yapay zekâ trendi var. Bu projeler, en iyi yükselen projeler oluyor. Sepette bulunmasında mutlaka fayda var.
Kara: Bence 2020 sezonu bir daha gelmeyecek. Değersiz projelerin yükselişini görmeyeceğiz ve kripto paralar yarattıkları değer ile fiyatlanacaklar. Sadece söylemler ile coin pazarlama dönemini geride bıraktık diye düşünüyorum. Ondan dolayı BTC hariç diğer coin’leri yarattıkları değer ile değerlemek daha mantıklı. Aynı hisse senetleri gibi. Ne kadar para yapmış? Büyüme hızı ne? Kullanıcı sayıları artışı vb. ve bunların coin değerine oranları gibi metriklere bakmak gerek. Piyasada uzun süredir aktif olan blokzincirler var. Ancak kullanım oranları çok düşük. Bu blokzincirlerin coinleri yavaş yavaş piyasa değerlemesinde diğer coinlerin altında kalacaktır. Bakılması gereken projelerin yeni projeler olduğunu düşünüyorum. Riski yüksek olsa da düşük piyasa değeri olan ama kullanılan projeleri araştırmak lazım.
Es: Trendleri takip etmelerinde fayda var. Örneğin yapay zekâ diyoruz… İkincisi sepetin çeşitli olmasında fayda var. Her ne kadar herhangi bir altcoin ile ilgili yüksek beklentiniz de olsa, burası kripto para ekosistemi ve o altcoinle alakalı büyük bir problem çıkabilir. Beklentiler tutulmayabilir, teknik bir problem çıkabilir. O nedenle bence sağlıklı bir sepetin içerisinde 8-10 tane kripto varlık bulunmalı. Sepetin içerisinde BTC ve ETH gibi varlıklar ihmal edilmemeli. ‘Çok yükselmiş almayalım’ yaklaşımı doğru değil. Bunlar biraz sigorta gibi işlem görüyor. Yarın öbür gün bir düşüş olduğunda ETH ve BTC’nin düşüşü diğer altcoin’lere nazaran çok daha sınırlı olacaktır.
ÜLKELERDEN KRİPTO PARALARA POZİTİF SİNYALLER
Son zamanlarda Trump’ın Bitcoin’e ilişkin açıklamaları, İngiltere’nin BTC ve ETH tahvillerine yeşil ışık yakması ve tabii ki El Salvador’un Bitcoin sayesinde kazandığı 74 milyon dolar gibi haber akışları sanki ülkelerin artık kripto paralara karşı gardını yavaş yavaş indirmeye başlıyor düşüncesini uyandırdı. Regülasyonlarla ilgili daha fazla gelişme olmasını beklediğini belirten Kara; “Kripto paralara kesinlikle bir düzenleme gelecektir. Aslında şu an birçok ülkede iyi kötü düzenleme de mevcut. Ancak yeterli değil. Bu, Bitcoin ve Ethereum haberleri kesinlikle pozitif. Ama iş yatırım olunca Amerika’nın ne diyeceği önemli. ETH spot ETF Mayıs’ta son tarihi var. SEC reddedilir. Dava süreci tekrar başlayabilir. Bu gelişmenin “Bitcoin hariç” söylemi için çok kritik olduğunu düşünüyorum. Diğer taraftan Amerika’daki kripto para borsalarının izinsiz menkul kıymet alım satımı davası var. SEC’in suçlamaları eğer kabul edilmez ise gerçek bir ralli görebiliriz. Ülkelerin tutumları yavaş yavaş da olsa netleşecektir. Bu sene regülasyonlar tarafında daha çok gelişmeler bekliyorum” dedi. Es ise; “Ülkelerden kripto para piyasaya pozitif sinyaller gelecektir önümüzdeki günlerde. İster istemez BTC’nin finansal piyasalarla barışık bir tablo çizmesi artık devlet liderlerinin aklında “Bu o kadar korkulacak bir şey değil bir şekilde sisteme entegre olabiliyor.” düşüncesini uyandırmaya başlıyor. İngiltere’nin hamlesi çok kıymetliydi, Trump yine çok önemli büyük ihtimalle başkan olacak çünkü. Önümüzdeki süreçte ülkelerden yana kripto para piyasasını olumsuz etkileyecek bir adım geleceğini düşünmüyorum. Artık bizim ülkemiz de dâhil olmak üzere pek çok ülkede yasa çalışmaları da yapılıyor. Regülasyonlar geldiği sürece problem çıkacağını düşünmüyorum” yorumunu yaparken Lord of Crypto; “İçinde olduğunuz süreçte ülkeler artık Bitcoin’le mücadele etmek yerine, BTC gerçeğini kabullenmeye başladı. El Salvador bu gerçeği en erken kabul edenlerden, sonra ABD’yi gördük. Ülkeler er ya da geç Bitcoin’i kabul edecekler ve hazinelerinde altının yanında BTC de tutmaya başlayacaklar. Burada mesele kabul etme zamanları. Bunu erken yapanlar kazanacak, geç yapanların ise maliyet ve riskleri daha yüksek olurken, kazançları daha az olacak” şeklinde konuştu.
“BTC YARILANMADA 100 BİN DOLAR SINIRINDA GİRECEK”
Es: Bitcoin’in grafiğini kripto para piyasasını bilmeyen bir teknik analiste gösterdiğinizde size şunu söyler; “Bu varlığın sert bir düzeltme vermesi gerekir” ancak Bitcoin bu tarz sert yükselişlerin ardından uzun süre düzeltme vermeden de devam edebiliyor. Evet, teknik anlamda bu kadar yükselen bir varlığın bir yerden sonra düzeltme vermesi gerekir. Ola ki böyle bir geri çekilme oldu yatırımcı bundan korkmamalı. Ben yükseliş trendinin devam edeceğini düşünüyorum altı haneli rakamları görmeden Bitcoin’in rahatlayacağını düşünmüyorum. Bu ufak düzeltmeleri alım fırsatı olarak görmek lazım. Çünkü BTC’nin tek hikâyesi ETF değil… Yarılanma var, düşmeye başlayacak faiz oranları beklentisi var… Benim ATH hedefim 120-140 bin dolar arasında. Önceki döngülerine çok uygun hareket etmiyor. Çünkü önceden ATH yarılanmadan 6 ay sonra gelirdi; bu sefer BTC yarılanmadan önce gördü ATH’ı. Benim beklentim BTC’nin yarılanmaya giderken 100 bin dolar sınırına dayanabileceği yönünde.