Bankaların kredi kaybı ne olacak?

BDDK’nın Hazine Bakanlığı’nın yönlendirmesiyle TL kredilere getirdiği parasal döviz varlık sınırının detaylarına ve şirketler üzerindeki yansımalarına inildikçe işler giderek karmaşık bir hal alıyor. Karar sonrası bugün yaptığımız analizde Borsa İstanbul’da işlem gören (bağımsız denetime sahip) şirketlerden sadece 65 tanesinin aktif veya son 12 aylık net satışlarının yüzde 10’undan fazla parasal döviz varlığına sahip olduğunu analiz etmiştik.

31 BORSA ŞİRKETİ KREDİ RİSKİ TAŞIYOR

Öte yandan bu şirketlerin 21 tanesi de net yabancı para pozisyonunda ekside olduğu için istisna maddesinden yararlanıyor ve geriye sadece 44 şirket istisna dışında kalıyordu. Şimdi biraz daha derine indiğimizde bu şirketlerin kaçının 2022 yılı içerisinde geri ödemesi bulunan banka kredisi bulunduğunu analiz ettik. 44 şirketten 13’ünün halihazırda 2022 için kapatması gereken bir kısa vadeli banka kredisi bulunmuyor. Yani geriye sadece bu durumdan etkilenme ihtimali bulunan 31 şirket kalıyor. O da eğer bu şirketler 31 Mart 2022’den bugüne eğer zaten bu durumu değiştirmediyse.

31 ŞİRKETİN DÖVİZ FAZLASI 1.1 MİLYAR DOLAR

Peki bu 31 şirketin hepsinin banka kredisini bu yıl içerisinde yenilemek istediğini varsayalım. Bu şirketlerin kredilerini yenileyebilmesi için elinden çıkarması gereken döviz cinsi parasal varlıkları (BDDK’nın belirlediği sınırlar içerisinde girmek istiyorsa) 1.1 milyar dolar civarında. Peki bu döviz varlığını şirketler nasıl azaltabilir. Borsa şirketlerinden Karsan’ın yaptığı açıklamada da belirttiği gibi aslında olasılıklar belli:

1- Eğer ithal hammadde tedariği sağlıyorsa erken ticari borç ödemesi yapıp tedarikçiden erken ödeme indirimi talep edebilir. Bu da hammadde veya ticari tedarik maliyetlerinin düşmesi anlamına geliyor.

2- Kur Korumalı Mevduat’a geçebilir. Ki dolar kurundaki son düşüş ve TL faizlerin mevcut seviyesi düşünüldüğünde KKM yine ciddi bir marj yaratmış durumda.

3- Orta ve uzun vadeli Eurobond alabilir

4- Elindeki dövizlerin BDDK sınırlarına girecek kadar olan kısmını satabilir.

AYNI ŞİRKETLERİN KREDİ RİSKİ 1.6 MİLYAR DOLAR

Peki bu şirketler diyelim ki elindeki dövizleri elden çıkarmak istemedi. Bu durumda asıl büyük soruna geliyoruz, ki borsa şirketleri aslında ticari hayatın içerisindeki şirketlerin küçük bir kesitini temsil ediyor, bankalar açısından çok ciddi bir kredi kaybı ortaya çıkabilecek.

Çünkü BDDK sınırı dışında kalan 31 borsa şirketinin fazla dövizi 1.1 milyar dolarken aynı şirketlerin sadece bu yıl yenilemesi gereken TL bazlı banka kredilerinin büyüklüğü 26.3 milyar TL. Yani kıyaslama olması açısından aynı dolar kuruyla hesaplarsak 1.6 milyar dolar.

Yani yine basit bir hesapla BDDK düzenlemesi sonrası her 1 dolarlık döviz cinsi parasal varlık, 1.45 dolarlık bir kurumsal kredi daralması riski yaratıyor. Bu da banka bilançoları açısından nasıl sonuçlanacağını izlememiz gereken bir nokta. (Barış Erkaya/Dünya)